Báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện
Nghị định số 56/2012/NĐ-CP ngày 16 tháng 7 năm 2012
của Chính phủ trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn Thành phố
1. Tình hình thực hiện và kết quả đạt được
1.1. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành các văn bản có liên quan và tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn thực hiện Nghị định số 56/2012/NĐ-CP
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Sở phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố trong quá trình tham mưu và triển khai thực hiện các kế hoạch, chương trình, đề án phát triển nông nghiệp trọng điểm Thành phố, đặc biệt là trong quá trình triển khai Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05 tháng 8 năm 2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và Chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn Thành phố.
Ở cấp Sở đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố xây dựng Kế hoạch tiếp tục thực hiện Đề án Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân ở nông thôn giai đoạn 2013 - 2016 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh; tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chương trình xây dựng nông thôn mới; Chương trình vệ sinh môi trường nông thôn; Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020; phối hợp thực hiện công trình Đại hội Phụ nữ Thành phố nhiệm kỳ 2011 - 2016 về xây dựng mảng cây xanh tại 100% hộ gia đình ở 5 huyện ngoại thành. Đặc biệt là xây dựng Chương trình phối hợp số 2128/CTPH-SNN&PTNTTP-BAN QLATTP-HLHPNTP-HNDTP ngày 07 tháng 8 năm 2018 giữa Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý an toàn thực phẩm, Hội Liên hiệp Phụ nữ và Hội Nông dân Thành phố về đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, vận động, hỗ trợ phụ nữ, nông dân tham gia xây dựng nông thôn mới gắn với khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp đô thị và sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2018 - 2020.
1.2. Tình hình thực hiện trách nhiệm của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
a) Mời Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố tham gia xây dựng, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển nông nghiệp Thành phố
- Tham gia xây dựng chính sách hỗ trợ xây dựng công trình xử lý chất thải chăn nuôi: nhằm hỗ trợ cho hộ gia đình, cá nhân trực tiếp chăn nuôi đầu tư công trình xử lý chất thải chăn nuôi, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chủ trì, phối hợp với Sở ngành, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố, các đơn vị có liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành Quyết định số 31/2017/QĐ-UBND ngày 13 tháng 7 năm 2017 quy định về hỗ trợ xây dựng công trình xử lý chất thải chăn nuôi trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2017 - 2020, tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố trình Hội đồng nhân dân Thành phố ban hành Nghị quyết số 12/2018/NQ-HĐND ngày 12 tháng 7 năm 2018 về ban hành chính sách hỗ trợ xây dựng công trình xử lý chất thải chăn nuôi giai đoạn 2018 - 2020. Theo đó, chính sách quy định: mức vay tối đa để xây dựng mới công trình khí sinh học hoặc làm mới đệm lót sinh học để xử lý chất thải chăn nuôi là 12.000.000 đồng/công trình/hộ; mức vay tối đa để sửa chữa, cải tạo công trình khí sinh học hoặc đệm lót sinh học để xử lý chất thải chăn nuôi là 6.000.000 đồng/công trình/hộ; thời hạn vay tối đa là 36 tháng. Thủ tục cho vay, trả vốn gốc thực hiện theo quy định của Điều lệ Tổ chức và hoạt động Quỹ hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố (CWED). Nguồn vốn cho vay: từ nguồn ngân sách Thành phố cấp vốn cho Công ty Đầu tư tài chính nhà nước để ủy thác sang Hội Liên hiệp Phụ nữ thực hiện cho vay. Hiện nay, chính sách hỗ trợ xây dựng công trình xử lý chất thải chăn nuôi theo Nghị quyết số 12/2018/NQ-HĐND đã hết hiệu lực ngày 31 tháng 12 năm 2020. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục phối hợp với Sở ngành, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố, các đơn vị có liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố trình Hội đồng nhân dân Thành phố bãi bỏ Nghị quyết số 12/2018/NQ-HĐND. Theo đề nghị của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố đã có báo cáo đánh giá tác động chính sách, Công văn số 100/BTV-KT ngày 28 tháng 02 năm 2022 góp ý hồ sơ bãi bỏ Nghị quyết số 12/2018/NQ-HĐND gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp.
- Tham gia góp ý, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển nông nghiệp Thành phố: trong quá trình xây dựng cơ chế, chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển nông nghiệp trọng điểm Thành phố, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đều có văn bản gửi Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố lấy ý kiến góp ý, như góp ý dự thảo báo cáo tổng kết Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn (Công văn số 1594/SNN-PTNT ngày 02 tháng 8 năm 2021); góp ý dự thảo Nghị quyết kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết số 10/2017/NQ-HĐND ngày 07 tháng 12 năm 2017 của Hội đồng nhân dân Thành phố (Công văn số 277/SNN-PTNT ngày 11 tháng 02 năm 2022); góp ý dự thảo Kế hoạch hỗ trợ phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2022 - 2025 (Công văn số 590/SNN-PTNT ngày 17 tháng 3 năm 2022).
- Mời Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố tham gia ý kiến vào dự thảo Báo cáo thẩm tra hồ sơ đề nghị xét, công nhận đạt chuẩn huyện nông thôn mới cho huyện Bình Chánh năm 2020 (Ban Thường vụ Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố đã có Công văn số 3802/BTV-KT ngày 22 tháng 6 năm 2021 gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp).
b) Phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về nông nghiệp
- Nhằm đẩy mạnh phong trào thi đua “Cả thành phố chung sức xây dựng nông thôn mới”, với vai trò là thành viên của Ban Chỉ đạo Chương trình xây dựng nông thôn mới, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Hội Nông dân tổ chức hội thi “Tìm hiểu về Chương trình xây dựng nông thôn mới Thành phố Hồ Chí Minh”. Kết quả Hội thi năm 2012 và năm 2014, đã vận động, trang bị kiến thức cho 3.000 lượt thí sinh và cổ động viên. Hội thi tăng cường trang bị cho cán bộ, hội viên phụ nữ và người dân các cơ chế, chính sách của trung ương và thành phố về xây dựng nông thôn mới, tạo sân chơi lành mạnh bổ ích tại khu vực ngoại thành, tăng cường sự phối hợp giữa các ban, ngành, đoàn thể tại địa phương, tăng cường phối hợp tuyên truyền về Chương trình xây dựng nông thôn mới.
- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Chi cục Phát triển nông thôn) đã phối hợp Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố tổ chức 11 lớp tập huấn với 1.100 học viên thuộc 05 huyện ngoại thành (là các cán bộ, hội viên phụ nữ) tuyên truyền Quyết định số 15/2011/QĐ-UBND ngày 18 tháng 3 năm 2011 của Ủy ban nhân dân Thành phố về phê duyệt Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2016, chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp đô thị trên địa bàn Thành phố (Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10 tháng 6 năm 2011, Quyết định số 13/2013/QĐ-UBND ngày 20 tháng 3 năm 2013, Quyết định số 04/2016/QĐ-UBND ngày 23 tháng 02 năm 2016 của Ủy ban nhân dân Thành phố, Nghị quyết số 10/2017/NQ-HĐND ngày 07 tháng 12 năm 2017 và Nghị quyết số 06/2021/NQ-HĐND ngày 23 tháng 3 năm 2021 của Hội đồng nhân dân thành phố).Chi cục Phát triển nông thôn phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố tổ chức tuyên truyền các chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp
- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Trung tâm khuyến nông, Chi cục Phát triển nông thôn) đã phối hợp Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp của các quận huyện tổ chức 329 lớp tuyên truyền với hơn 22.612 lượt người dự về các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về Luật Hợp tác xã và các Nghị định liên quan đến phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, tổ hợp tác, tuyên truyền vận động thực hiện kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, Chương trình Vệ sinh môi trường nông thôn.
- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật) đã phối hợp Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp của các quận huyện tổ chức 442 lớp tập huấn cho 23.364 lượt người, triển khai công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm, H5N1, lở mồm, long móng, rầy nâu, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá hại lúa…, các chính sách hỗ trợ thiệt hại cho nông dân, cơ sở sản xuất, kinh doanh.
- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố vận động hơn 80% hội viên phụ nữ tham gia Tuần lễ Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường, tổ chức tuyên truyền hướng dẫn cho nữ nông dân các khu vực sản xuất nông nghiệp, các làng nghề về sử dụng nước sạch và vệ sinh môi trường trong sản xuất nông nghiệp, các biện pháp sản xuất sạch, chống ngộ độc thực phẩm (do còn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong nông sản), các biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi và trong sản xuất hướng tới sản xuất nông nghiệp tốt và thân thiện với môi trường.
- Phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố đẩy mạnh tuyên truyền, vận động hội viên, phụ nữ nhất là phụ nữ nông thôn về Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với việc triển khai thực hiện Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch, góp phần xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Trong giai đoạn 2010 - 2020, đã phối hợp với các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ tập trung tuyên truyền 19 tiêu chí và 11 nội dung của Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới tại 05 huyện ngoại thành với trên 385 cuộc/hơn 20.064 lượt người tham dự.
- Phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố hỗ trợ thành lập 08 hợp tác xã do nữ quản lý (Hợp tác xã Nông nghiệp công nghệ cao Mặt trời, Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Nấm Thảo Nguyên Xanh, Hợp tác xã Chuỗi giá trị về quê, Hợp tác xã Sagofarm) góp phần giải quyết việc làm cho phụ nữ tại địa phương.
- Căn cứ Kế hoạch số 311/KH-HPN-KT ngày 14 tháng 5 năm 2018 của Ban Thường vụ Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố về triển khai công tác truyền thông về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 20118 - 2020, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có Công văn số 1328/SNN-CCTL ngày 22 tháng 5 năm 2018 về việc phối hợp thực hiện Kế hoạch triển khai công tác truyền thông về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2018 - 2020 của Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố, theo đó giao các đơn vị trực thuộc Sở căn cứ chức năng, nhiệm vụ phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố triển khai thực hiện các nội dung liên quan trong Kế hoạch của Hội. Cụ thể: hàng năm phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tổ chức các hoạt động tuyên truyền cấp Thành phố nhân ngày “Tuần lễ nước sạch, vệ sinh môi trường”, “Tết trồng cây” với những hoạt động thu hút sự quan tâm của cộng đồng. Triển khai dự án vệ sinh môi trường, tuyên truyền, vận động, hỗ trợ vốn cho người dân các quận ven và huyện ngoại thành xây hầm biogas xử lý chất thải.
2. Đánh giá chung
2.1. Mặt tích cực
Thông qua công tác phối hợp giữa Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố trong việc tham mưu ban hành và triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn, Thành phố đã đạt được những kết quả tích cực:
- Giá trị sản xuất trên 01 ha đất canh tác tăng qua các năm: năm 2010 chỉ đạt 158,5 triệu đồng/ha, thì năm 2017 đạt 450 triệu đồng/ha, năm 2018 đạt 502 triệu đồng/ha, năm 2020 đạt 600 triệu đồng/ha, riêng năm 2021 giảm còn 498 triệu đồng/ha do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
- Khoảng cách chênh lệch giữa thu nhập nông thôn và thành thị dần thu hẹp: năm 2019 thu nhập của người dân vùng nông thôn 63,096 triệu đồng/người/năm tăng 172,32% so với năm 2010. Khoảng cách thu nhập giữa nông thôn và thành thị ngày càng thu hẹp: năm 2008, thu nhập khu vực nông thôn bằng 55,5% thành thị; năm 2019 là 72,57%.
- Thành phố không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo Quốc gia, chuẩn nghèo Thành phố được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo được kéo giảm, số hộ nghèo chiếm tỷ lệ 2,5% trên tổng hộ dân tại 5 huyện.
- 56/56 xã hoàn thành 19/19 tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Số huyện đạt chuẩn nông thôn mới đã được Thủ Tướng Chính phủ ban hành quyết định công nhận 5/5 huyện.
Sự hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ của Hội Liên hiệp Phụ nữ đã kịp thời đề xuất các chính sách liên quan đến sản xuất, đời sống, quyền lợi chính đáng của nữ nông dân đồng thời phát huy năng lực và vai trò của các cấp Hội trong việc tham gia thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động để cán bộ, hội viên tham gia thực hiện, đã đem lại hiệu quả, từng bước ổn định cuộc sống cho người dân nông thôn.
2.2. Hạn chế, tồn tại
Các hoạt động phối hợp tuyên truyền vận động thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới ở cơ sở còn gặp một số khó khăn, do một bộ phận cán bộ Hội Liên hiệp Phụ nữ còn hạn chế về kinh nghiệm trong xây dựng nông thôn mới, nên công tác phối hợp còn lúng túng.
Công tác đào tạo, dạy nghề cho lao động nữ nông thôn đạt một số kết quả nhất định nhưng chưa đảm bảo yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn.