Kết quả đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn trên địa bàn Thành phố năm 2021

Hình: khảo sát học tập mô hình sản xuất nông nghiêp có hiệu quả sau đào tạo nghề trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

- Huyện Bình Chánh: 228 lượt người, trong đó có 91 nữ, đạt 52.8% so với kế hoạch (228/432 lượt người). Tổng số lao động có việc làm sau học nghề là 220 người.

- Thành phố Thủ Đức: 45 người, đạt 40% so với kế hoạch đề ra.

- Trường Trung cấp kỹ thuật nông nghiệp Thành phố: trong năm 2021, đào tạo 574 lượt người tham dự trong đó 02 lớp Sơ cấp nghề với 65 lượt người; 11 lớp dưới 03 tháng với 509 lượt người tham dự.

b) Đào tạo không cấp chứng chỉ:

- Trong năm 2021, đã tổ chức 03 lớp đào tạo với 120 lượt người tham dự. Cụ thể: Ủy ban nhân dân Quận 12 đã phối hợp với Trung tâm dạy nghề và hỗ trợ nông dan Thành phố đã tổ chức 02 lớp tập huấn chuyên đề Ảnh hưởng của thời tiết đến hoa nền và biện pháp xủ lý với 80 lượt người tham dự; Ủy ba nhân dân huyện Nhà Bè đã phối hợp với Chi cục Thủy sản tổ chức hội nghị tuyên truyền về văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực nuôi trồng thủy sản với 40 lượt người tham dự.

 - Trong năm 2021, có rất nhiều đơn vị, quận, huyện (huyện Hóc Môn, huyện Cần Giờ…) đã xây dựng kế hoạch đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn, tuy nhiên do tình hình dịch covid-19 diễn biến phức tạp nên đã tạm ngưng và chuyển sang năm 2022 để tiếp tục thực hiện.

c) Hoạt động tuyên truyền, tư vấn học nghề và việc làm đối với lao động nông thôn

- Về hoạt động tuyên truyền: Trong năm qua trên địa bàn 05 huyện xây dựng nông thôn mới của Thành phố đã thực hiện tuyên truyền và tư vấn học nghề cho lao động nông thôn bằng nhiều hình thức phong phú đa dạng, phù hợp với nhu cầu người lao động. Các cơ quan phát thanh, truyền hình, báo chí của Thành phố và địa phương đưa nhiều tin bài và có chuyên mục riêng về công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn, cụ thể như:

+ Công tác tuyên truyền, vận động được thực hiện công tác đào tọa nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn được thục hiện thông qua hệ thống chính trị từ Thành phố đến huyện, xã, thị trấn, các ấp, khu phố, tổ nhân dân, dân phố, triển khai phổ biến cho đoàn viên, hội viên và người lao động trên địa bàn. Các huyện đã thực hiện các panô, băng rôn tuyên truyền, tổ chức phát thanh trên hệ thống loa của xã, thị trấn về chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn, trình tự, thủ tục tham gia học nghề...giúp người dân nắm bắt kịp thời và tham gia học nghề tạo việc làm ổn định góp phần nâng cao thu nhập phát triển kinh tế gia đình.

+ Chi cục Phát triển nông thôn đã phối hợp với Đài Truyền hình thực hiện các phóng sự về các mô hình hiệu quả về dạy nghề cho lao động nông thôn, phóng sự kết quả thực hiện công tác đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn giai đoạn 2010 – 2020; xây dựng cẩm nang, tờ rơi và phát đến người dân trên địa bàn các huyện. Đồng thời, phối hợp với các báo đài đưa nhiều tin liên quan đến công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn.

+ Tổ chức các buổi tuyên truyền, vận động, tư vấn về chính sách đào tạo nghề theo Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg ngày 28 tháng 9 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ “Quy định chính sách hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng và các văn bản hướng dẫn khác có liên quan cho người lao động tham gia học nghề; tư vấn và cấp phát sổ tay tài liệu tuyên truyền về chính sách đào tạo nghề đến người lao động và tờ rơi, treo băng ron; tổ chức tập huấn, thực hiện tuyên truyền trên đài phát thanh; tổ chức viết bài tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia học nghề và công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm trên địa bàn huyện. Tổ chức các buổi hội thảo, tham quan học tập mô hình đào tạo nghề tại các tỉnh, thành phố khác.

- Ban chỉ đạo công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại các huyện đã xây dựng danh mục đào tạo nghề nông nghiệp làm cơ sở giúp Ủy ban nhân dân xã, thị trấn tuyên truyền vận động lao động nông thôn học nghề cấp phát tờ bướm cho Ban nhân dân các ấp, khu phố, ngoài ra đã phân phối sổ tay tuyên truyền công tác dạy nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cho các đối tượng là thành viên ban chỉ đạo đào tạo nghề của huyện, xã, trưởng ấp, khu phố, tổ trưởng tổ nhân dân và hộ gia đình.

- Ngoài ra, Hội nông dân các huyện tuyên truyền, vận động con em hội viên tham gia các khóa học với 2.062 người tham gia.

- Về công tác giới thiệu việc làm: Tổ chức các hoạt động, vận động hướng nghiệp, việc làm. Thông báo nhu cầu tuyển dụng lao động, vị trí việc làm cho các đơn vị, doanh nghiệp cho nhu cầu tuyển lao động trong sản xuất nông nghiệp. Trung tâm Giới thiệu việc làm thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố tổ chức 34 cuộc tuyên truyền, thông tin, giới thiệu việc làm, định hướng về học nghề, kỹ năng làm việc chuyên nghiệp cho lao động nữ với hơn 3.934 phụ nữ đang tìm việc làm và phát hành 10.000 tờ rơi về thông tin việc làm, 1.000 cuốn sổ tay công tác dạy nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg 
ngày 28 tháng 9 năm 2015 của Chính phủ đến Hội Liên hiệp Phụ nữ 5 huyện ngoại thành.

- Nhìn chung: công tác tuyên truyền tư vấn thực hiện Chương trình đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn tại các xã xây dựng nông thôn mới được thực hiện hiệu quả và đồng bộ, người lao động được tiếp cận với chính sách đào tạo nghề, Qua các buổi tư vấn, có 95% người lao động tham gia tham gia học nghề, và trên 70% số hộ dân biết các chính sách dành cho đối tượng học nghề theo Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg ngày 28 tháng 9 năm 2015 từ các hình thức tuyên truyền, vận động của các ngành huyện, xã, thị trấn.

d) Đánh giá tài liệu chương trình dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn

Trong năm 2021, Chi cục Phát triển nông thôn đã tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành danh mục nghề đào tạo  trình độ sơ cấp, đào tọa dưới 03 tháng cho lao động trên địa bàn Thành phố theo Quyết định 3560/QĐ-UBND ngày 15 tháng 10 năm 2021. Trong đó, số lượng nghề nông nghiệp có trong danh mục đào tạo nghề cho lao động nông thôn là 65 nghề gồm: 24 nghề đào tạo theo trình độ sơ cấp; 41 nghề đào tạo theo trình độ dưới 3 tháng. Có 56/65 ngành nghề nông nghiệp đã được người lao động lựa chọn đăng ký theo học, hiệu suất người lao động lựa chọn nghề trên tổng số nghề nông nghiệp trong danh mục là 86%, các ngành nghề phù hợp yêu cầu thực tế sản xuất của người lao động trên địa bàn, góp phần phát triển ngành sản xuất nông nghiêp trên địa bàn huyện. Bài giảng của chương trình bố trí 30% lý thuyết và 70% thực hành là phù hợp, đáp ứng nhu cầu thực tế của người học, vì người lao động chủ yếu học thực hành nhằm ứng dụng thực tiễn sản xuất.

e) Hoạt động điều tra khảo sát và dự báo nhu cầu dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn

- Các huyện đã tổ chức khảo sát, rà  soát, xác định nhu cầu học nghề của lao động nông thôn theo từng nghề và cấp trình độ đào tạo và lồng ghép với các cuộc điều tra cung cầu lao động của địa phương, qua đó đã phát hành khoảng 200.000 phiếu khảo sát các hộ lao động nông thôn trên địa bàn. Thông qua khảo sát các địa phương đã kết hợp phát các tài liệu tuyên truyền về chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Đã có gần 40.000 lao động nông thôn có nhu cầu học nghề trên địa bàn các huyện xây dựng nông thôn mới. Trên cơ sở khảo sát nhu cầu học nghề của người dân, các huyện đã xây dựng kế hoạch đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn.

- Về rà soát các cơ sở đào tạo cho lao động nông thôn: các huyện đã rà soát, thu hút các cơ sở đủ năng lực trên địa bàn Thành phố để đào tạo nghề cho lao động nông thôn, phù hợp với nhu cầu, khả năng của người lao động và yêu cầu của doanh nghiệp. Đã có 27 cơ sở giáo dục nghề nghiệp được các huyện đã được đặt hàng, giao nhiệm vụ đào tạo nghề cho lao động nông thôn, trong đó chủ lực là 20 cơ sở công lập^[1] tại 05 huyện và 7 quận. Ngoài ra, còn có 07 cơ sở đào tạo doanh nghiệp ngoài công lập^[2] tham gia đào tạo nghề cho lao động nông thôn

- Ngoài ra Chi cục Phát triển nông thôn, Hội Liên hiệp phụ nữ Thành phố, Hội nông dân … cũng tiến hành các cuộc khảo sát chuyên ngành.

- Hoạt động điều tra, khảo sát và dự báo nhu cầu dạy nghề cho lao động nông thôn đã giúp cho các huyện và các sở, ngành Thành phố nắm bắt được nhu cầu và số lượng lao động nông thôn có nhu cầu học nghề và nhu cầu về việc làm. Thấy được quy mô, năng lực và khả năng đáp ứng nhu cầu học nghề của các cơ sở tham gia dạy nghề. Khảo sát cũng phản ánh nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn  là các huyện vùng nông thôn ngoại thành.

g) Các mô hình dạy nghề cho lao động nông thôn có hiệu quả

Trong năm 2021, các huyện còn sản xuất nông nghiệp trên địa bàn Thành phố đã xây dựng, triển khai, nhân rộng và phát huy các mô hình đào tạo đạt hiệu quả cao.

Các mô hình nông nghiệp gồm mô hình chăn nuôi bò sữa, mô hình trồng hoa lan, cây cảnh, mô hình trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGap, mô hình sản xuất muối kết tinh trên ruộng trải bạt, mô hình đào tạo nuôi hàu, nuôi tôm. Nhiều học viên sau khi học nghề đã đầu tư mở rộng diện tích tiếp tục sản xuất đạt hiệu quả, như mô hình trồng hoa lan, cây cảnh nhiều học viên sau khi học nghề đã tự nhân rộng nhiều giống hoa nhằm cung cấp số lượng hoa tươi theo nhu cầu thị trường ; mô hình chăn nuôi bò, các học viên đã tự biết cách chăm sóc đàn bò, tự phối giống và điều trị bệnh trên bò, mở rộng quy mô chăn nuôi chuồng trại, đảm bảo về số lượng và chất lượng góp phần nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế gia đình.

Các lớp Kỹ thuật chăn nuôi bò giúp các học viên sau khi học nghề sẽ tự biết cách chăm sóc đàn bò, tự phối giống và điều trị bệnh trên bò thịt, bò sữa mở rộng quy mô chăn nuôi chuồng trại, đảm bảo về số lượng và chất lượng góp phần nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế gia đình.        

Các lớp Kỹ thuật trồng rau an toàn theo chuẩn VietGap với việc các học viên sau khi học nghề ứng dụng có hiệu quả kiến thức đã học vào thực tế sẽ làm tăng năng suất, sản lượng rau an toàn góp phần tích cực trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên địa bàn Thành phố, là nguồn cung cấp rau sạch cho Thành phố và các tỉnh lân cận.

h) Hoạt động phát triển đội ngũ giáo viên, người dạy nghề, cán bộ quản lý dạy nghề

- Trong năm 2021, Nhìn chung, cơ sở vật chất, đội ngủ giáo viên tham gia đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn tại địa phương cơ bản đáp ứng nhu cầu đào tạo nghề của người lao động. Tuy nhiên trong thời gian tới cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề nông nghiệp có kiến thức, khả năng thực hành và kỹ năng sư phạm dạy nghề cho nông dân. Ưu tiên hỗ trợ đầu tư thiết bị thiết yếu cho các cơ sở dạy nghề để giảm dần tình trạng “học chay, dạy chay”. Hạn chế đầu tư phòng học, tận dụng các cơ sở sẵn có phòng học, nhà xưởng nhằm tiết kiệm chi phí nâng cao hiệu quả đầu tư.

- Đội ngũ giáo viên giàu kinh nghiệm, đảm bảo về số lượng lẫn chất lượng, tổ chức các tiết dạy mẫu theo đặc thù của lao động nông thôn để học tập rút kinh nghiệm, sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy khác nhau phù hợp với đối tượng lao động nông thôn như: kèm cặp truyền nghề, trực quan, chia sẻ kinh nghiệm nhiệt tình, tận tâm đi đến các xã, thị trấn tham gia đào tạo nghề cho lao động nông thôn.

2. Nhận xét, đánh giá                 

a) Những mặt tích cực

- Được sự quan tâm chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ của các xã, thị trấn và các ban ngành, đoàn thể tích cực hưởng ứng chủ trương, chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn.

- Nhiều chính sách ưu đãi cho việc đào tạo nghề, hỗ trợ miễn giảm học phí, tạo việc làm sau đào tạo. Sau khi được đào tạo nghề, phần lớn học viên đều biết cách áp dụng để phát triển kinh tế gia đình, nâng cao hiệu quả sử dụng thời gian lao động, tạo thu nhập ổn định cho bản thân và gia đình.

- Công tác điều tra, khảo sát nhu cầu học nghề được tiến hành một cách tích cực, chính xác; việc mở lớp đào tạo nghề theo nhu cầu của người lao động được quan tâm thực hiện. Công tác tuyên truyền, vận động người lao động học nghề được thực hiện tích cực.

- Công tác tổ chức hội nghị tư vấn việc làm và đào tạo nghề cho lao động nông thôn được chú trọng. Người lao động được tư vấn các chế độ, chính sách học nghề, tác động tích cực đến công tác đào tạo nghề trên địa bàn huyện.

- Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn có những biện pháp tích cực trong công tác đào tạo nghề: giao chỉ tiêu cho từng ngành, đoàn thể, từng cán bộ, đảng viên để tuyên truyền, vận động người dân ra lớp, đồng thời tham gia quản lý lớp, duy trì sĩ số học viên.

- Giáo viên dạy nghề có nhiệt tình đến từng xã, thị trấn để dạy nghề cho người lao động.

b) Những khó khăn và tồn tại

- Trong năm 2021, do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 công tác tổ chức các lớp đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn trên địa bàn Thành phố còn gặp nhiều khó khăn.

- Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” đã kết thúc giai đoạn 10 năm thực hiện, nên gặp khó khăn trong quá trình thực hiện. Chi cục Phát triển nông thôn đã kiến nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban nhân dân Thành phố kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm ban hành quyết định thay thế trong thời gian tới.

- Công tác định hướng nghề nghiệp ở một số xã, thị trấn chưa thường xuyên, sâu sát đến từng hộ dân, ảnh hưởng đến việc tiếp cận thông tin và lựa chọn học ngành nghề phù hợp của người lao động, nên số học viên tham gia đào tạo nghề chưa cao.

- Một bộ phận học viên chưa có nhận thức tốt trong việc lựa chọn và theo học nghề đến nơi đến chốn, nên một số địa phương mở lớp nhưng không duy trì được số lượng học viên như ban đầu.